نقد و بررسی ترجمه های عربی با نمونه هایی برگزیده از داستان های کوتاه صادق هدایت

دکتر رفل موفق عبدالهادی

گروه زبان فارسی، دانشکده زبان ها، دانشگاه بغداد، بغداد، عراق

ترجمه‌ی داستان‌های کوتاه صادق هدایت به عربی، پلی میان ادبیات فارسی و عربی ایجاد کرده است؛ آثاری که علاوه بر بازتاب زندگی و فرهنگ ایرانی، از چالش‌های زبانی و فرهنگی عبور می‌کنند. داستان‌های کوتاه هدایت، از جمله «سگ ولگرد» و «داش‌ ‌آکُل»، نه‌تنها بازتابی از سبک منحصربه‌فرد او، بلکه روایتگر شرایط اجتماعی و روانی دوران نویسنده می‌باشند. ترجمه‌ی این آثار به عربی، دریچه‌ای تازه به روی مخاطبان عرب گشوده است تا با دنیای ادبیات فارسی و اندیشه‌ی هدایت، بیشتر آشنا شوند. در این پژوهش؛ با تمرکز بر گزیده‌هایی از دو داستان یادشده، از روش تحلیلی ـ تطبیقی و نقد زبانی استفاده شده است. گزیده‌ای از متن اصلی داستان‌ها و ترجمه‌های عربی آنها با یکدیگر مقایسه شده و چالش‌هایی مانند ترجمه‌ی زبان محاوره‌ای، تفاوت‌های فرهنگی و انتقال دقیق سبک نویسنده، بررسی شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که مترجمان گاه در بازآفرینی مفاهیم عمیق یا انتقال بازآفرینی محلی به زبان عربی با دشواری‌هایی مواجه هستند. این مسائل در برخی موارد، به تحریف معنایی، سبکی و زبانی منجر شده است. با این‌حال، ترجمه‌های عربی داستان‌های هدایت گامی مؤثر در تقویت تبادل فرهنگی و معرفی ادبیات مدرن فارسی بوده‌اند. تحلیل انجام‌شده در این پژوهش، بر لزوم آشنایی عمیق مترجمان با هر دو زبان و فرهنگ تأکید دارد و اهمیت حفظ اصالت سبک نویسنده را برجسته می‌سازد. همچنین این پژوهش پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت ترجمه‌های آینده ارائه می‌دهد.

واژگان کلیدی: تحلیل تطبیقی، نقد ترجمه، ترجمه‌ی عربی، داستان کوتاه، صادق هدایت، «سگ ولگرد»، «داش آکل».

مقاله کامل (اینجا کلیک نمایید)

چکیده بالا بخشی از مقاله ای است که در دهمین کنفرانس بین المللی بررسی مسائل جاری زبان ها، زبان شناسی، ترجمه و ادبیات (WWW.TLLL.IR) ، 14-13 بهمن 1403،  اهواز، پذیرفته شده است.